Industrijska revolucija započeta u Antici

Naredna priča govori o "drevnom inženjerstvu" - o prvom motoru. Radio je na paru, a njegov izumitelj je bio Heron iz Aleksandrije.

Pre 2.000 godina krenuo je proces razvoja mehaničkih čuda, koji danas dostiže vrhunac. Mnoga od ovih otkrića izgubila su se kroz istoriju, da bi se posle nekog vremena ponovo pojavila i postala ključna za razvoj tehnologije kakvu danas poznajemo.

Jedan od tih izuma je upravo i parna mašina, koja predstavlja okosnicu kasnijeg razvoja industrije.

Ono što je malo poznato je da se prva parna mašina pominje u 1. veku nove ere, a njen izumitelj je Heron, poreklom iz Aleksandrije, današnjeg Egipta. Bio je matematičar, inženjer i smatra se jednim od najznačajnijih izumitelja svog vremena.

Veruje se da je Heron bio i predavač u Aleksandrijskom muzeju, delu čuvene Aleksandrijske biblioteke, tadašnjeg centralnog mesta okupljanja naučnika.

Većina njegovih originalnih spisa nestala je u požaru koji je zahvatio ovu biblioteku, ali u nekoliko knjiga koje su preživele Heron istražuje koncepte automata, ratnih mašina, formula za izračunavanje površine i zapremine i teorija o prirodi svetlosti. Njegovo najpoznatije delo su dve knjige koje su zajednički poznate pod nazivom "Pneumatika". Upravo u njima je predstavljen detaljan koncept parne mašine.

Izvor: youtube kanal Adam Savage's Tested

Šta je zapravo AEOLIPILE?

Heron je svoj "motor" na parni pogon nazvao aeolipile, što u prevodu znači "kugla vetra".

Ime potiče od grčke reči „Aiolos“, koji je bio grčki Bog vetrova.

Konstrukcija je bila jednostavna, sastojala se od donjeg dela u kome se voda zagrevala i postajala para, a šuplja kugla iznad nje se rotirala oko svoje ose.

Mlaznice koje su postavljene nasuprot jedna drugoj izbacivale bi paru u šuplju kuglu i obe bi stvarale kombinovani pritisak i nastajao je obrtni moment, koji je okretao loptu oko njene ose. Sila rotacije ubrzavala je loptu do tačke kada otpor vazduha dovodi do stabilne brzine rotacije.

Tokom narednih 1.500 godina ovaj izum je zaboravljen i nikada se nije pravilno koristio do 1577. godine, kada je parnu mašinu ponovo otkrio filozof, astronom i inženjer Taku al Din. On je opisao zapravo isti uređaj kao i Heron - metod za rotiranje ražnja uz korišćenje mlaza vode na obodu točka.